Phân tích tâm trạng của nhân vật trữ tình trong bài thơ Vội Vàng của Xuân Diệu

Phân tích tâm trạng của nhân vật trữ tình trong bài thơ Vội Vàng của Xuân Diệu

Bài làm

Hoài Thanh đã từng nói: “ Xuân Diệu say đắm tình yêu, say đắm cảnh trời, sống vội vàng, sống cuống quýt, muốn tận hưởng cuộc đời ngắn ngủi của mình. Khi vui cũng như khi buồn người đều nồng nàn, tha thiết “. Xuân Diệu là con người như vậy, ông quá yêu thương cuộc sống, đem cả tấm lòng để tận hưởng nó, cuộc sống đối với Xuân Diệu là nơi cảnh tiên trong mơ mộng mà ai cũng muốn hướng về, là chốn bồng lai tiên cảnh mà người người ao ước. Và có lẽ vì quá yêu chốn hạ giới này, nên ông luyến tiếc, và càng luyến tiếc hơn chính là dòng chảy vô tận của thời gian mang cả tuổi trẻ tươi đẹp của con người. Thế nên đối với ông nếu mùa xuân là mùa đẹp nhất đất trời, thì tuổi trẻ chính là đóa hoa rực rỡ nở rộ trong cuộc đời con người. Thời gian là bất biến, thế nên ông phải sống thật vội vàng để tận hưởng thanh xuân và xuân của đất trời. Và bài thơ ” Vội Vàng ” của Xuân Diệu đã bộc lộ chính xác nỗi niềm của tác giả vào lúc này.

Xuân Diệu là nhà thơ ” mới nhất trong các nhà thơ mới “. Ông đã đem đến cho thơ ca đương thời một luồng gió mới với tình yêu, mùa xuân và tuổi trẻ là nguồn cảm hứng bất tận của ông trong thi ca. Tuổi trẻ nhiệt huyết tràn đầy trong con người ông, ông hăng hái, hứng khởi tận hưởng cuộc sống nhưng khi ông nhận thấy sự lạnh lùng của thời gian, ông muốn tìm cách để mình có thể thưởng thức đủ cảnh đẹp của cuộc đời, đó là sống ” vội vàng “. Vội vàng được in trong tập Thơ Thơ (1938) là một trong những bài thơ tiêu biểu nhất của Xuân Diệu trước cách mạng tháng Tám.

Phân tích tâm trạng của nhân vật trữ tình trong bài thơ Vội Vàng của Xuân Diệu

Có người từng nói ” thời gian trôi đi không bao giờ trở lại ” Xuân Diệu như thấm thía cái khắc nghiệt của cuộc đời-” thời gian luôn trôi đi và không bao giờ ngừng lại, nó chỉ chăm chăm về phía trước “, chẳng thể dừng lại chẳng thể khứ hồ. Ông bất mãn lắm, ông muốn giành quyền lực từ trong tay thượng đế:

Ta muốn tắt nắng đi
Cho màu đừng nhạt mất
Ta muốn buộc gió lại
Cho hương đừng bay đi

Giành quyền hóa chuyển đất trời. Cái khát vọng mãnh liệt như đốt cháy cả tâm hồn ông. Ông muốn nắng đừng làm phai màu của cuộc sống, ông muốn gió đừng cuốn đi hương thơm của cuộc đời.” Ta muốn ” điệp ngữ ấy như nhấn mạnh nó rất cấp thiết, ông khao khát quá, ông thèm khát vẻ đẹp của cuộc sống này. Luyến tiếc cái sắc đẹp trần gian, lưu lại màu sắc và hương thơm cho đời.

Của ong bướm này đây tuần tháng mật
Này đây hoa của đồng nội xanh rì
Này đây lá của cành tơ phơ phất
Của yến anh này đây khúc tình si

” Này đây…này đây ” ,ông dáo dác nhìn xung quanh đâu đâu cũng thấy đẹp, đâu đâu cũng thấy yêu.” Tuần tháng mật” là hạnh phúc, là thời gian tươi đẹp nhất của đôi uyên ương nhưng cũng là hạnh phúc của những động vật có đôi có cặp, có nơi để xuất phát tình yêu thương đến để làm đẹp cuộc sống, tô điểm cho sự ngọt ngào đáng trân trọng này. Ông lắng đọng mình, mở ra mọi giác quan để chiêm ngưỡng vẻ đẹp của tạo vật. Trên bãi cỏ xanh mướt, tràn trề nhựa sống, có những bông hoa nho nhỏ nhấp nhô trên nền xanh ấy. Thật đẹp, thật tươi mát làm sao! Một cơn gió nhẹ lay động những nhành tơ của cây liễu, màu xanh của cuộc sống sao đẹp thế, đẹp đến lạ lùng. Ông hạnh phúc biết bao khi đang đắm chìm trong cảnh đẹp ý vui của vườn xuân, rồi tiếng hót trong trẻo vang lên của đôi yến anh làm bừng lên sức sống của khu vườn. Nó chính là nơi mà mọi người ao ước- chốn tiên cảnh nơi hạ giới

Và này đây ánh sáng chớp hàng mi
Mỗi buổi sớm thần vui hằng gõ cửa
Tháng giêng ngon như một cặp môi gần
Tôi sung sướng.Nhưng vội vàng một nửa
Tôi không chờ nắng hạ mới hoài xuân.

Đôi mắt thiếu nữ mở ra, như có vô vàn ánh sáng giải thoát. Nắng ban mai như đôi lông mi đẹp đẽ của người thiếu nữ, đôi mắt to sáng óng ánh-nơi đẹp nhất của con người.” Mỗi ngày tôi chọn một niềm vui “,ông chào mừng ngày mới bằng những niềm vui của người say đắm cuộc đời.Và thấy mùa xuân đẹp quá, đẹp như đôi môi gần của người phụ nữ.Tháng giêng là thời gian vô hình nhưng ông lại thấy tháng giêng quyến rũ như đôi môi mọng nước, hồng hào đầy tuổi xuân, đầy sức trẻ. Gần như đạt được đỉnh cao của niềm hân hoan vui sướng bỗng hụt hẫng, ông cảm thấy thời gian trôi qua nhanh quá,thoáng qua như cơn gió trong sự ngỡ ngàng, luyến tiếc. Ông muốn sống vội vàng, hấp tấp, hối hả, muốn tận hưởng cho hết cuộc sống. Ông không thể nào chờ đợi ” nắng hạ ” đi xuống để mùa xuân tới vì trong ông là cả một vườn xuân rực rỡ.

Xuân đương tới nghĩa là xuân đương qua
Xuân còn non nghĩa là xuân sẽ già
Mà xuân hết nghĩa là tôi cũng mất

Ông ngẫm nghĩ dòng thời gian của trần thế. Một mùa xuân đi, con người cũng mất một năm, xuân tới chớp mắt xuân đã hết, con người đang tuổi trẻ phơi phới chớp mắt rồi sẽ héo mòn. Mà con người rồi cũng sẽ chết nhưng mùa xuân vẫn tuần hoàn, như dòng nước chảy không có điểm dừng. Các cặp từ đối “tới – qua” “non – già” càng lộ rõ bước tiến của thời gian là một vòng tròn lặp lại không có điểm dừng. Ông bất lực, níu kéo thời gian nhưng ông nào có khả năng đó, ông chỉ có thể để tuổi trẻ trôi đi và chẳng bao giờ quay trở lại. Ông đem bao tình yêu thương dâng hiến cho đời những để lại chỉ là dấu chân của thời gian cướp mất tuổi trẻ của ông, cướp mất tuổi trẻ của cuộc đời”Không cho dài thời trẻ của nhân gian”, bất công, mùa đẹp nhất của đất trời luôn được hồi sinh còn tuổi trẻ lại xuất hiện duy nhất trong cuộc đời của mỗi con người. Cái khốc liệt ấy làm cho ông đau đớn nhưng đành trơ mắt nhìn tuổi xuân trôi đi không thể giữ lại.

Nên bâng khuâng tôi tiếc cả đất trời
Mùi tháng năm đều rớm vị chia phôi
Khắp sông núi vẫn than thầm tiễn biệt

“Bâng khuâng” cảm xúc này không phải một lời có thể diễn tả được. Có chút đau đớn, chút bất lực,chút buồn phiền, chút luyến tiếc. Thời gian cũng phải đau đớn với ông, không phải đau đớn thông thường mà “rớm” loại đau âm ỉ nhức nhói thấu tận tâm can. Cái đau đớn ấy còn xen kẽ qua từng ngọn cây khắp cả vùng đất trời.”Than thầm tiễn biệt” ,luyến tiếc quá nhưng phải buông tay cho tuổi trẻ trôi qua. Ông hờn giận thượng đế bất công và sợ hãi mất đi tuổi trẻ, phai nhạt theo cơn gió bay. Tiếng chim đang rộn ràng bỗng “đứt” , hụt hẫng quá, đau đớn quá. Mọi cảnh vật quanh ông đều đau buồn !

Chăng bao giờ, ôi! Chẳng bao giờ nữa
Mau đi thôi! Mùa chưa ngả chiều hôm
Ta muốn ôm
Cả sự sống mới bắt đầu mơn mởn
Ta muốn riết mây đưa và gió lượn
Ta muốn say cánh bướm với tình yêu
Ta muốn thâu trong một cái hôn nhiều
Càng đau đớn, ông càng hấp tấp vội vàng hơn

Lẹ làng lên trước khi mùa xuân tàn, trước khi tuổi trẻ phai mờ đi. Tận hưởng đi cả một bầu trời đầy sự sống. Hối hả đi, yêu thương và ôm tình yêu của đời, hôn thật nhiều những thứ đẹp đẽ của cuộc sống .”Ôm-riết-say-đắm” ông muốn khảm cảnh xuân tươi đẹp vào trong tâm trí ông, đem cả tuổi xuân khảm vào trong tâm can. “Ta”, là cái chung của một thế hệ và không những thế ông lấy thân phận là người đi trước để khuyên giới trẻ mai sau: hãy tận hưởng tuổi trẻ trước khi quá muộn để không mang niềm hối tiếc trong mai sau.

Với cách sử dụng các từ ngữ gợi cảm, mang tính gợi hình cao đã miêu tả sâu sắc cách nhìn nhận của ông đối với thế giới xung quanh một cách thiết thật nhất. Những biện pháp tu từ như điệp ngữ, ẩn dụ,nhân hóa…ông đã xây dựng thành công một bức tranh mùa xuân đầy tươi trẻ và đan xen những cảm xúc phức tạp của một con người quá yêu trần thế như ông đối với sự tàn nhẫn của tạo hóa đối với con người.

Vũ Ngọc Phan từng nói:” Với những nguồn cảm hứng mới: Yêu đương và tuổi xuân, dù lúc vui hau lúc buồn, Xuân Diệu cũng ru thanh niên bằng giọng yêu đời thắm thiết”. Đó là cái đẹp mà Xuân Diệu luôn hướng tới và luôn đưa cái đẹp của cuộc sống đến với thế hệ trẻ bây giờ với giọng khuyên như thấm đượm yêu thương.